२0१३-१४ च्या आर्थिक वर्षात १५२ कोटींची तरतूद केली आहे. शासनाने
नुकतेच दिलेले ७३ कोटी रु. कृष्णा खोरे महामंडळाकडे वर्ग झाले आहेत. कराड जवळील
टेंभु पासून ५0 कि.मी. अंतर पार करुन पाणी माहुलीपर्यंत आले असुन दुसर्‍या टप्प्यात
आटपाडीत पोहचेल. घाणंद ते माणगंगा नदीवरील राजेवाडी तलाव सहा किमी (?)अंतर पार करुन पाणी
राजेवाडी तलावात आल्यानंतर वर्षातुन दोन वेळा तलाव भरला जाईल. हे काम सहा
महिन्याच्या कालावधीत होईल. जरी ही योजना रखडली असली तरी जास्त निधी मिळवण्यासाठी
राज्य शासनाकडे मी आग्रही आहे, असे मत आ. गणपतराव देशमुख यांनी राजेवाडी साखर
कारखान्यावरील कार्यक्रमाप्रसंगी व्यक्त केले. तसेच म्हैसाळ योजनेचे पाणी ही कोरडा
नदीत सोडले असुन त्यातुन माणगंगा व कोरडा नदीवरील अनेक बंधारे भरले जाणार आहेत.माणगंगा नदीची
पाण्याची प्रतीक्षा संपणार.
काय आहे टेंभु योजना? सांगली, सोलापूर आणी सातारा जिल्ह्यातील दुष्काळी भागातील गावांसाठी अशिया खंडातील सर्वात मोठी उपसा जलसिंचन योजना निर्माण केली असुन या योजनेत ६४0 मीटर उचलुन पाणी दुष्काळी भागाला देण्याचे नियोजन आहे. टेंभु गावापासून कृष्णा नदीचे पाच टप्प्यात वेगवेगळ्या ठिकाणी उचलुन ते सोलापूर, सांगली व सातारा जिल्ह्यातील सात तालुक्यातील २११ गावातील जवळजवळ ८0 हजार ६७२ इतके क्षेत्र ओलिताखाली येणार आहे. जवळपास तेरा पोटकालव्यातुन सर्व पाण्याचे वितरण होणार आहे. त्यातीलच एका कालव्याने बुद्धेहाळ (ता.सांगोला), आटपाडी तलावातही पाणी जाणार आहे. या योजनेसाठी कोयना धरणातुन १७.२७ टि.एम.सी पाणी मिळणार आहे. तर प्रस्तावीत वांग मराठवाडी 0.९३, तारळी १.७0 व सोळशीतुन ३ टी.एम.सी पाणी देण्याचे नियोजन आहे. या योजनेची मूळ किंमत हजार कोटी होती. गावांची संख्या व लाभक्षेत्रात वाढ होत आज ही योजना १ हजार ४७0 कोटी रुपयांवर पोहचली आहे. एवढय़ा मोठय़ा प्रमाणावर निधी देण्यास राज्य सरकार तयार नसल्याने राहिलेल्या कामांसाठीचा निधी केंद्राच्या ए.आय.बी.पी मधुन मिळणार असल्याचे गेल्या दोन वर्षापासुन सांगितले जात आहे.खवासपूर / प्रतिनिधीमाणगंगा नदी ही बहुतेक करून जास्त काळ कोरडीच असते, हीच या नदीची ओळख बनलेली आहे. दोन तीन वर्षातुन एखाद्या वर्षी चांगला पाऊस झाला तरच ही माणगंगा नदीतून पाणी वाहते. परंतु टेंभु उपसा सिंचन योजनेचे काम प्रगती पथावर असुन ते पाणी माणगंगा नदीत सुटले तर माणगंगा नदीची पाण्याची प्रतीक्षा संपणार आहे व अनेक वर्षाचा पिढय़ान पिढय़ांचा दुष्काळ हटणार आहे.माणगंगा नदीवर राजेवाडी हा ब्रिटिशकालीन तलाव हा मध्यम प्रकल्प असुन त्यात टेंभुचे पाणी मिळणार आहे व ते पाणी नदीत सुटू शकेल. राजेवाडी तलावाच्या पाण्याचा जास्त उपयोग सिंचनासाठी सोलापूर जिल्ह्याला विशेष करुन सांगोल्याच्या पश्‍चिम भागाला होत आहे. जर हे पाणी मिळाले तर माणनदीच्या वरील अनेक लहान प्रकल्प असंख्य कोल्हापूर पध्दतीचे बंधारे भरुन माण, सांगोला, आटपाडी, मंगळवेढय़ातील हजारो हेक्टर क्षेत्र ओलिताखाली येणार आहे. त्यासाठी जनरेटा व या योजनेसाठी आग्रही असलेल्या लोकप्रतिनिधींना पाठबळ देणे गरजेचे आहे. टेंभुचे पाणी राजेवाडी तलावातुन खाली सुटल्यास माणगंगा नदीवरील सांगोला तालुक्यातील खवासपूर, लोटेवाडी, कमलापूर, वासुद अकोले, वाढेगाव, बलवडी, नाझरे, आलेगाव, चिणके, वाटंबरे तर आटपाडी तालुक्यातील लिंगीवरे, दिघंची, लोणारवाडी, कौठुळी, देशमुखवाडी व पांढरेवाडी इतके कोल्हापूर पध्दतीचे बंधारे आहेत. टेंभु प्रकल्पातुन येणारे कालव्यातील पाणी ओढे, नाले, तलावात सोडून भरले जातील. ज्या काही पाणी साठवण योजना आहेत त्या पूर्ण क्षमताने भरुन, उर्वरीत पाणी माणगंगा नदीला मिळणार आहे.
काय आहे टेंभु योजना? सांगली, सोलापूर आणी सातारा जिल्ह्यातील दुष्काळी भागातील गावांसाठी अशिया खंडातील सर्वात मोठी उपसा जलसिंचन योजना निर्माण केली असुन या योजनेत ६४0 मीटर उचलुन पाणी दुष्काळी भागाला देण्याचे नियोजन आहे. टेंभु गावापासून कृष्णा नदीचे पाच टप्प्यात वेगवेगळ्या ठिकाणी उचलुन ते सोलापूर, सांगली व सातारा जिल्ह्यातील सात तालुक्यातील २११ गावातील जवळजवळ ८0 हजार ६७२ इतके क्षेत्र ओलिताखाली येणार आहे. जवळपास तेरा पोटकालव्यातुन सर्व पाण्याचे वितरण होणार आहे. त्यातीलच एका कालव्याने बुद्धेहाळ (ता.सांगोला), आटपाडी तलावातही पाणी जाणार आहे. या योजनेसाठी कोयना धरणातुन १७.२७ टि.एम.सी पाणी मिळणार आहे. तर प्रस्तावीत वांग मराठवाडी 0.९३, तारळी १.७0 व सोळशीतुन ३ टी.एम.सी पाणी देण्याचे नियोजन आहे. या योजनेची मूळ किंमत हजार कोटी होती. गावांची संख्या व लाभक्षेत्रात वाढ होत आज ही योजना १ हजार ४७0 कोटी रुपयांवर पोहचली आहे. एवढय़ा मोठय़ा प्रमाणावर निधी देण्यास राज्य सरकार तयार नसल्याने राहिलेल्या कामांसाठीचा निधी केंद्राच्या ए.आय.बी.पी मधुन मिळणार असल्याचे गेल्या दोन वर्षापासुन सांगितले जात आहे.खवासपूर / प्रतिनिधीमाणगंगा नदी ही बहुतेक करून जास्त काळ कोरडीच असते, हीच या नदीची ओळख बनलेली आहे. दोन तीन वर्षातुन एखाद्या वर्षी चांगला पाऊस झाला तरच ही माणगंगा नदीतून पाणी वाहते. परंतु टेंभु उपसा सिंचन योजनेचे काम प्रगती पथावर असुन ते पाणी माणगंगा नदीत सुटले तर माणगंगा नदीची पाण्याची प्रतीक्षा संपणार आहे व अनेक वर्षाचा पिढय़ान पिढय़ांचा दुष्काळ हटणार आहे.माणगंगा नदीवर राजेवाडी हा ब्रिटिशकालीन तलाव हा मध्यम प्रकल्प असुन त्यात टेंभुचे पाणी मिळणार आहे व ते पाणी नदीत सुटू शकेल. राजेवाडी तलावाच्या पाण्याचा जास्त उपयोग सिंचनासाठी सोलापूर जिल्ह्याला विशेष करुन सांगोल्याच्या पश्‍चिम भागाला होत आहे. जर हे पाणी मिळाले तर माणनदीच्या वरील अनेक लहान प्रकल्प असंख्य कोल्हापूर पध्दतीचे बंधारे भरुन माण, सांगोला, आटपाडी, मंगळवेढय़ातील हजारो हेक्टर क्षेत्र ओलिताखाली येणार आहे. त्यासाठी जनरेटा व या योजनेसाठी आग्रही असलेल्या लोकप्रतिनिधींना पाठबळ देणे गरजेचे आहे. टेंभुचे पाणी राजेवाडी तलावातुन खाली सुटल्यास माणगंगा नदीवरील सांगोला तालुक्यातील खवासपूर, लोटेवाडी, कमलापूर, वासुद अकोले, वाढेगाव, बलवडी, नाझरे, आलेगाव, चिणके, वाटंबरे तर आटपाडी तालुक्यातील लिंगीवरे, दिघंची, लोणारवाडी, कौठुळी, देशमुखवाडी व पांढरेवाडी इतके कोल्हापूर पध्दतीचे बंधारे आहेत. टेंभु प्रकल्पातुन येणारे कालव्यातील पाणी ओढे, नाले, तलावात सोडून भरले जातील. ज्या काही पाणी साठवण योजना आहेत त्या पूर्ण क्षमताने भरुन, उर्वरीत पाणी माणगंगा नदीला मिळणार आहे.
 माणगंगा नदीच्या राजेवाडी तलावावरील सांगोल्याकडे जाणारा कालवा.  |
No comments:
Post a Comment